„Polifonie i Mapy”
Celem projektu było zapoznanie młodzieży z szerokim spektrum zjawisk zachodzących w sztuce.
We wrześniu 2023 roku miała miejsce prezentacja założeń projektu we wszystkich klasach LSP. Zostały przedstawione kryteria rekrutacji. Chętni zostali poproszeni o napisanie dwóch krótkich, syntetycznych form:
- Uzasadnienie pragnienia wzięcia udziału w projekcie.
- Esej pt. "Moje uczestnictwo w życiu kulturalnym".
Prace zostały opatrzone godłem i dostarczone anonimowo. Komisja rekrutacyjna wybrała sześć zgłoszeń, które wyróżniały się dojrzałością motywacji i wypowiedzi.
Pierwsze zajęcia zaplanowane w projekcie odbyły się 13 października 2023 roku. Było to spotkanie online z Dorotą Kulawczuk-Szostek z Sopockiego Domu Aukcyjnego, podczas którego młodzież rozmawiała ze specjalistką o komercyjnym obrocie dziełami sztuki, o przygotowaniu portfolio i BIO, o przebiegu profesjonalnej aukcji. Specjalistka poruszyła też zagadnienia z zakresu ochrony praw autorskich przy sprzedaży dzieł sztuki, przedstawiła case study, przeanalizowała przygotowane przez młodzież biogramy.
26 października 2023 roku rozpoczął się cykl warsztatów z dykcji i emisji głosu z Małgorzatą Poronin, nauczycielką z Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych w Elblągu. Podczas zajęć uczennice przyjrzały się swoim zasobom i nastawiły się na indywidualną pracę, doskonaląc warsztat publicznych wystąpień i autoprezentacji.
Projekt obfitował w szereg wizyt studyjnych w ważnych instytucjach kultury, sztuki i nauki w kraju. 20-22 listopada 2023 roku miał miejsce wyjazd do Akademii Sztuk Pięknych Łodzi, gdzie zespół projektowy wziął udział w warsztatach, zrealizowanych na poziomie akademickim: Tomasz Matczak - pracownia litografii, Magdalena Soboń - pracownia papieru, Agata Stępień i Piotr Skowron - pracownia sitodruku.
W Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi młodzież doświadczyła warsztatu szycia książki i druku czcionkami. Uczennice odwiedziły również wystawę w Galerii "ZENITH", zorganizowaną w ramach Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki.
W Muzeum Sztuki MS1 młodzież obejrzała prace mistrzów: Jerzego Nowosielskiego, Artura Nacht-Samborskiego, Józefa Panfila, Andrzeja Łobodzińskiego i wystawy stałe, ze szczególnym uwzględnieniem Sali neoplastycznej i jej dziedzictwem awangardy, zaprojektowanej przez Władysława Strzemińskiego, korespondującej z dziełami Katarzyny Kobro, Theo van Doesburga czy Henryka Berlewiego.
"Doświadczyliśmy prac Jerzego Nowosielskiego, nie tylko malarstwa, ale także części prac scenograficznych. Tu znowu wielogłos: forma, kolor, artystyczna przestrzeń wyłuskana z jednego twórcy" - wspominają uczennice.
Wizyta studyjna zespołu projektowego w Łodzi
Katarzyna Swoińska, nauczycielka prowadząca projekt tak wspomina wizytę studyjną w Łodzi.
"W ASP, w pracowni litografii z wykładowcą Tomaszem Matczakiem poznawałyśmy tajniki pracy z kamieniem litograficznym oraz drukiem na zabytkowej prasie, farba, wałek, kredki... ossasepia to rzeczy nowe dla nas. Dowiedziałyśmy się jak wprowadzać pracę w technologiach eco, ale też, jak pracować drukiem płaskim w warunkach domowych tzw. kitchen litho. Doświadczenie zabrane, do wypróbowania w szkolnej pracowni".
"W pracowni papieru z Magdaleną Soboń doświadczałyśmy materii przetwarzanej. To nasze doświadczenie i obserwowanie jak przebiega proces mielenia papieru z odzysku, wprowadzanie koloru, faktur i przeźroczystości. Papier czerpany płaski, papier czerpany przestrzenny... jak to jest z tą manualnością i przekazem? Papier to taki składnik do ciągłego odnawiania, przebudowywania, raz więcej – raz mniej. To tworzywo wielu przeobrażeń, wielu głosów plastycznych. Blisko nas, warsztatowo dostępny i ekologiczny".
"Światło i kolor jak duet. Nasze doświadczenie w pracowni sitodruku skupiło się na odbiciu i pochłanianiu światła, na magii farby fluorescencyjnej, ale też tej aksamitnej w dotyku i pęczniejącej pod wpływem ciepła. Taki zestaw graficzny zaprezentowali nam prowadzący, od opowieści czysto fizycznych, do kolorowych doznań. Jak pobudzić odbiór sztuki? Jak zadrażnić wzrok – o tym było w pracowni sitodruku. Dynamika, kolor, ciemność, odbicia. Wachlarz bogaty, wachlarz przejmujący".
"Muzeum Książki Artystycznej zaprosiło nas do pracy warsztatowej. Warsztat zecerski to świat wieloelementowy, w miniaturach i większych formatach. Z małych czcionek duża rzecz, z dużego papieru mała oprawa. Introligatornia to miejsce specyficzne, poukładanie. Rzeczy muszą się dziać wg planu, aby efekt zachwycał kunsztem i precyzją. To takie miejsce spokoju i opowiadania w ciszy".
"Mogliśmy porównać swoje wysiłki pracy z papierem z dziełami książki artystycznej podczas tymczasowej wystawy w galerii ZENITH w ramach Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. Tu okazało się jak wieloma głosami można opowiadać ... czytać przekładając kartki, rozkładając szarfy papierowe, zaglądać do otwieranych pudełek, obchodząc wokół rozkładanego Zina. Tu, w miejscu tej wystawy zebrały się nasze doświadczenia z papierem, drukiem i przekazem plastycznym ze spotkania w ASP".
Muzeum Sztuki MS1 pozwoliło spojrzeć uczennicom na różnorodność wystawienniczą, odnoszącą się do zagospodarowanego otoczenia miejsca. Przestrzenie wystawiennicze Muzeum to delektowanie się nastrojem, spędzenie czasu ponad czasem.
"Stąd wiemy jak być w odbiorze sztuk plastycznych. Docenienie estetyki, prezentacji to część naszej późniejszej pracy. Łódź, w swojej niewielkiej części, w skoncentrowanym czasie otworzyła nas na dotyk i patrzenie. Bezcenne, bo doświadczone" - mówi Katarzyna Swoińska.
Katarzyna Swoińska
Relację z wizyty studyjnej do Warszawy opracowała uczennica Justyna Łojewska, kl. IV.
"W dniach od 3 do 5 kwietnia sześć uczennic Liceum Sztuk Plastycznych wraz z opiekunkami projektu – Katarzyną Swoińską i Pauliną Łuczak wyjechało do Warszawy w celu znalezienia inspiracji do projektu. Był to bardzo intensywny czas zapoznawania się ze sztuką i nowymi doświadczeniami artystycznymi.
Podczas wizyty w Warszawie odwiedziłyśmy wiele miejsc kultury: Muzeum Chopina, Zamek Królewski, Galerię „Zachęta”, Kordegardę, Muzeum Narodowe, Muzeum Warszawy, Muzeum Warszawskiej Pragi, Muzeum Drukarstwa Warszawskiego - gdzie doświadczyłyśmy pracy z techniką linorytu. Każde z wymienionych miejsc wzbudzało emocje i inspirowało do działań. Spotkanie „na żywo” z dziełami artystów takich jak: Jan Matejko, Stanisław Wyspiański, Olga Boznańska było dla nas niesamowitym przeżyciem.
Inspirację stanowiły dla nas również widoki miejskie np. zabytki architektury, które widzieliśmy spacerując po stołecznej starówce czy odwiedzając Zamek Królewski. Pozwoliły nam się zastanowić nad tym, w jaki sposób można eksponować swoje prace rzeźbiarskie i jak łączyć style z różnych epok.
Podczas zwiedzania Galerii „Zachęta” - odbiór wystawy form ceramicznych Henryka Luli, na wspaniałym przykładzie, pozwolił nam doświadczyć jak bardzo istotny jest kontekst przestrzenny ekspozycji prac, rozmieszczenie ich kolorystycznie, czy według skali. Odczułyśmy, jak ogromne jest znaczenie nawet drobnych decyzji wystawienniczych w kształtowaniu warunków odbioru dla osób oglądających.
Galeria Kordegarda zaskoczyła nas swoim małym rozmiarem i intymnością pokazanych prac. Było to miejsce małe i ciche, zawierające prace ceramiczne z nieistniejącej już Wytwórni Fajansu w Pacykowie. Przepiękne figurki kobiet były tak szkliwione, że na początku byłyśmy przekonane, że jest to porcelana. Nazwa wystawy “Kobiety wyzwolone” odnosiła się do rewolucji obyczajowej zmieniającej status kobiet w stylu Art déco. Kobiety w latach dwudziestych XX w. ze wzmożoną siłą walczyły o równouprawnienie i zdefiniowanie na nowo swojej roli w społeczeństwie.
Zdecydowane innym muzeum niż te, których zazwyczaj doświadczamy było Muzeum Fryderyka Chopina. Było bardzo ciekawe i wymagało od nas interakcji, chęci eksploracji nietypowych dla nas tematów. Podobały mi się w nim szuflady, które, po otwarciu, grały przepiękne utwory. Po raz pierwszy spotkałam się z tak interaktywnym muzeum, które swoją pomysłowością wciągało do poszerzania wiedzy i poszukiwania na taką wysoką skalę. Niezwykłą przestrzenią ekspozycyjną wyróżniającą się na tle doświadczeń pozostałych muzeów była sala z fortepianem i trzema książeczkami z zapisami nutowymi zawierającymi utwory. Kiedy położyło się jedną z nich na fortepian - utwór rozbrzmiewał w całej sali, a na ścianie pojawiały się nuty z danego utworu.
Muzeum Narodowe w Warszawie było największym muzeum jakie zwiedziliśmy podczas tego wyjazdu. Zawierało między innymi kolekcje sztuki starożytnej, barokowej czy Młodej
Polski. Muzeum zaskoczyło mnie swoim bogatym zbiorem obiektów, ilością prac i monumentalnością. Najbardziej zadziwiło mnie w nim to, że posiada w swoich zasobach prawdziwą mumię i szeroką gamę kolumn antycznych w różnych stylach.
Muzeum Warszawy pozwoliło nam doświadczyć historii miasta zapisanego w obiektach materialnych. Niezwykle ciekawa i piękna wizualnie aranżacja poszczególnych muzealnych gabinetów stanowiła przepiękną wędrówkę przez wspaniałe i bolesne dzieje Warszawy.
Do Muzeum Warszawskiej Pragi udaliśmy się dzięki poleceniu przez Muzealnika z Muzeum Drukarstwa Warszawskiego. W tym muzeum urzekła mnie wystawa przedmiotów codziennego użytku, które na pewno kojarzą nasi dziadkowie. Jednak największe emocje wzbudzały we mnie wypowiedzi. Na tej wystawie mogliśmy odsłuchać wspomnień ludzi, którzy korzystali z przemysłu Warszawskiej Pragi. Ludzie wypowiadali się na temat tutejszych bazarów i targów, rzemiosła, przemysłu. Mówili również o takich polach, jak: aktywności społeczne, sposoby spędzania wolnego czasu czy odczucia związane z korzystaniem z infrastruktury.
Miejsce, w którym wykonaliśmy swoje linoryty nosiło nazwę Muzeum Drukarstwa Warszawskiego. Było to dla mnie pierwsze spotkanie z tą techniką graficzną. Wcześniej, również dzięki udziałowi w projekcie wykonałam sitodruk po raz pierwszy w życiu. Wykonałam napis “Plastyk w Warszawie”. Nie jest on idealny, ale jako pierwsza próba tej techniki dał mi wiele radości.
Udział w projekcie to dla mnie wielka możliwość poznania nowych rzeczy i zaangażowanie się w świat sztuki na nowo. Jestem dumna i wdzięczna, że mogę brać w nim udział".
Uczennice bogate w wiedzę i doświadczenie wizyt studyjnych przystąpiły do realizacji indywidualnych projektów, które zostały zaprezentowane w czerwcu 2024 roku na terenie Liceum Sztuk Plastycznych w Gronowie Górnym.
Uczennice podczas finału projektu w LSP w Gronowie Górnym
„Polifonie i Mapy” - prezentacja autorskich prac
Kalina Reuschel kl.III
Trzon pracy stanowiła poetycka animacja utrzymana w estetyce lat 60 i 70, czerpiąca inspiracje z najlepszych tradycji Polskiej Szkoły Ilustracji opowiadająca o życiu jako podróży. Warsztatowo sięgała do manualnej pracy z matrycą graficzną. Manualna, niezwykle wymagająca technika została przeniesiona następnie w wirtualny świat. Ten krótkometrażowy, niestandardowy film w którym bohaterowie prowadzą dialog wewnętrzny i widza zaprasza do tego samego. Polecam wysiąść na następnej stacji! A co tam znajdę?
Animacja autorstwa Kaliny Reuschel
Kalina Reuschel
Detale pracy Kaliny Reuschel
Detale pracy Kaliny Reuschel
Detale pracy Kaliny Reuschel
Detale pracy Kaliny Reuschel
Magdalena Piróg kl.III
Głównym elementem pracy był cykl warsztatowych druków wykonanych na czerpanym papierze (wykonanym własnoręcznie). Praca niezwykle haptyczna, eksponująca materialny, namacalny charakter procesu twórczego osadzony w doświadczeniu i historii. Była to praca o poszukiwaniu swoich korzeni i inspiracjach kulturą ludową. Sięganie do tożsamości, samoidentyfikacja może być według Magdaleny przyszłością sztuki.
Magdalena Piróg
Detale pracy Magdaleny Piróg
Detale pracy Magdaleny Piróg
Martyna Chodorowska kl.III
Wielowarstwowa i wielopoziomowa walizka do podróży (manualnej, cyfrowej, fizycznej). Obiekt wykonany w intrygującym zestawieniu technik mieszanych ( ze szczególnym uwzględnieniem tkaniny z recyklingu i technik graficznych). Podróż w sztuce przyszłości jest prowadzona dwutorowo (od zachwytu manualnego do świata cyfrowego). Obiektowi poświęcona jest strona internetowa. Warto zajrzeć do walizeczki Martyny, by przekonać się czy zestaw wizji, marzeń i form jest odpowiedni na dalszą drogę…
"Bagaż podręczny" Martyny Chodorowskiej: https://tiny.pl/7gjq45_f
Martyna Chodorowska
Detale pracy Martyny Chodorowskiej
Detale pracy Martyny Chodorowskiej
Detale pracy Martyny Chodorowskiej
Oliwia Kiedrowska kl.III
Trzon projektu stanowią dwie autorskie książeczki (samodzielnie oprawione) będące swoistym zapisem inspiracji duchem odwiedzonych miejsc i napotkanych tam bohaterów dzieł sztuki, narracji, opowieści. Sztuka przyszłości jest odwiedzaniem, zaglądaniem i wybieraniem tego co nasze, co głębiej zapisało się w świadomości i podświadomości. Niekonwencjonalne połącznie materiałów (folia, welur, papier czerpany) i przenoszenie się między światem manualnym i cyfrowym nadaje pracy surrealistycznego charakteru i daje pretekst do wybierania i rozmowy o wyborach (artystycznych i pozaartystycznych). Pracochłonne wycinanie pojedynczych matryc zadecydowało o ostatecznej formie pracy.
Oliwia Kiedrowska
Detale pracy Oliwii Kiedrowskiej
Detale pracy Oliwii Kiedrowskiej
Justyna Łojewska kl.IV
Pracę Justyny stanowiła niewielka broszurka - podróżny przewodnik (do zabrania ze sobą) z autorskim tekstem i selekcją miejsc, wykonany w technice druku cyfrowego. Prezentacji towarzyszyły wydruki stóp umieszczone na podłodze jako symboliczna ścieżka, wskazanie kierunku. Najważniejszy element pracy Justyny stanowiło jednak Jej doświadczenie – pierwsza wizyta w Warszawie, pierwsza wizyta w Łodzi.
Justyna Łojewska
Detale pracy Justyny Łojewskiej
Detale pracy Justyny Łojewskiej
Patrycja Pajewska kl.IV
Praca Patrycji była wieloelementowym zestawem graficzno-projektowym złożonym z: serii druków, obiektu rzeźbiarsko-typograficznego (gazetowej marynarki) oraz publikacji – książeczki zapraszającej widza do swego rodzaju gry. Formę pracy determinowała słowna gra na żywo i ta sama gra w formie książki, zapraszająca widza do interakcji, refleksji, zabawy. Patrycja świadomie podeszła do roli projektanta, który każdym gestem, decyzją, skalą, kompozycją, kształtem stara się wywołać emocje. Bawiąc się kompozycją – wprowadziła „w ruch odbiorcę” – jego ciało i wyobraźnię. Zagrajmy! Orientuj się!
Prezentacja projektu Patrycji Pajewskiej w scenerii sadu jabłkowego na terenie szkoły
Detale pracy Patrycji Pajewskiej
Detale pracy Patrycji Pajewskiej
Detale pracy Patrycji Pajewskiej
Paulina Łuczak, nauczycielka historii sztuki o roli działań projektowych, wspomagających świadome planowanie obecności na rynku sztuki dla młodych artystów.
"Kariery artystyczne (dla osób niezwiązanych blisko z pracą Art advisora) są zjawiskiem silnie zmityzowanym, zagadkowym, tajemniczym. Wpływa na to z pewnością w pierwszej kolejności popkultura, podkreślająca w filmach, artykułach i materiałach prasowych dotyczących artystów zjawiska niezwykłe, sukcesy osiągnięte „z dnia na dzień”, na skutek szczęśliwych przypadków, splotów okoliczności. Jak młody twórca ma poruszać się w takiej narracji? Jak planować swój rozwój? Mgliste wyobrażenie o studiach… i co dalej?
W codziennym kontakcie z uczniami widzimy, że występuje bardzo silna potrzeba rozmowy na tematy związane z doradztwem zawodowym. Niestety nauczyciel ma ograniczone narzędzia i kompetencje, by udzielić odpowiedzi na wszystkie nurtujące pytania.
Warto tak kierować procesem edukacyjnym, by uczeń miał chociaż częściowy dostęp do tej branżowej, nieco hermetycznej wiedzy, by rozumiał jakie czynniki mogą przekładać się na widzialność artysty w przestrzeni medialnej, postrzeganie twórcy jako profesjonalisty, szanse współpracy z ważnymi instytucjami wystawienniczymi".
Jako Fundacja jesteśmy przekonani, że warsztaty zrealizowane w projekcie służyły wzmocnieniu świadomości na temat planowania artystycznej przyszłości. Działania podjęte w projekcie wzmocniły kompetencje młodzieży, dodały wiary we własne możliwości i mówienie własnym głosem na artystycznej scenie.
„Polifonie i mapy”. Sześć bohaterek projektu: KALINA REUSCHEL, OLIWIA KIEDROWSKA, JUSTYNA ŁOJEWSKA, MAGDALENA PIRÓG, MARTYNA CHODOROWSKA, PATRYCJA PAJEWSKA - uczennic klas III i IV stworzyło sześć autorskich zinów - osobistych map, wskazujących różne drogi, jakimi można poruszać się w świecie sztuki. Każda z autorek wybrała inny obszar twórczy, postawiła własne pytania. Zaprezentowane prace komunikowały z odbiorcą, zapraszając do interakcji.
Wniosek jest jeden. Istnieje wiele dróg w świecie sztuki, nie ma jednej właściwej. Sztuka przyszłości zależy od tego czy twórcy wybiorą świat cyfrowy, oparty na nowoczesnych technologiach, czy będą zgłębiać szlachetne techniki tradycyjne, a może w swojej twórczości połączą te światy, aby wzajemnie się dopełniały?
Finał projektu w LSP w Gronowie Górnym
ODDZIAŁYWANIE SPOŁECZNE I TRWAŁOŚĆ PROJEKTU
Szkoły plastyczne, biorące udział w Konkursach Programu Grantowego „Wena” realizując projekty edukacyjno-artystyczne, przywiązują uwagę do trwałości i oddziaływania społecznego projektu.
W Liceum Sztuk Plastycznych w Gronowie w czerwcu 2024 roku w ramach "żywej mapy edukacyjnej" odbyła się seria spotkań wokół opisywanego projektu „Polifonie i mapy”. Uczennice zaprosiły dzieci i młodzież szkół podstawowych na prezentację efektów projektu, zaangażowały do rozważań o sztuce i do udziału w warsztatach. Młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 15 w Elblągu odwiedziła liceum i wzięła udział w warsztatach w pracowni rzeźby prowadzonej przez nauczycielkę i artystkę Monikę Walas. Z kolei Publiczna Szkoła Podstawowa w Gronowie Górnym czerpała inspiracje z prezentacji realizacji projektu „Polifonie i mapy” uczennic Kaliny, Martyny i Magdy.
Cieszymy się, że projekt oddziaływuje na coraz to szersze społeczne kręgi i zaprasza do tej wyjątkowej szkoły plastycznej kolejne pokolenia.
NAUCZYCIEL PROWADZĄCY
Katarzyna Swoińska - nauczycielka technik graficznych warsztatowych, kierownik artystyczny projektu, doświadczona edukatorka, prowadząca projekt pt. „Po co nam ten cały film?, nagrodzony w IV edycji Konkursu Programu Grantowego „Wena”. Pasjonatka sztuk graficznych, introligatorstwa i sztuki papieru. Prowadzi młodzież w pilotażowym "Wena Graficzna Masters" Fundacji Rodziny Staraków.
