„Jeden widok, inne spojrzenia”
Uczniowie Zespołu Szkół Plastycznych w Katowicach pracując z nauczycielem Michałem Łukowiczem, otrzymali grant w III edycji Konkursu Programu Grantowego „Wena” Fundacji Rodziny Staraków pt,. „Świat z mojego okna”. Kapituła konkursowa doceniła nowatorskie podejście do projektu, łączącego różnorodne techniki artystyczne we wspólną ekspozycję publikowaną na stronie internetowej.
Praca zbiorowa pt. „Jeden widok – inne spojrzenia", zamieszczona na stronie slaskiblok.pl prezentuje kilkanaście krótkich form filmowych i animacyjnych stworzonych przez uczniów, zainspirowanych postacią jednego wybranego mieszkańca Katowic. Młodzi artyści przybliżają odbiorcom historie Ślązaków, mieszkających w jednym bloku na katowickim osiedlu. Droga do finału projektu była wymagająca, pełna emocji, angażująca twórców i aktorów ale dzięki temu, powstały wartościowe realizacje artystyczne będące nośnikiem ważnych treści.
Uczniowie rzetelnie przygotowali się do scenariuszy i reżyserii poprzez udział w kilkunastu rodzajach warsztatów. W pierwszym miesiącu realizacji projektu, odbyły się warsztaty dotyczące społecznego wykluczenia, które poprowadziła aktorka, reżyserka i pedagożka teatralna Agnieszka Bresler. Artystka podzieliła się z uczniami własnym doświadczeniem pracy w Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Niepełnosprawnościami „Ostoja” oraz Fundacji Jubilo, prowadzącej działania teatralne skierowane do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, szczególnie do młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi, dorosłych z doświadczeniem choroby psychicznej, mniejszości romskiej, osób bezdomnych, więźniów i uchodźców.
Kolejne warsztaty poprowadziła Hanna Puszczewicz, terapeutka, trenerka warsztatów umiejętności psychospołecznych oraz treningu psychologicznego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Podczas zajęć uczniowie przygotowali się do serii wywiadów, które od stycznia 2022 roku przeprowadzali z mieszkańcami śląskich osiedli – bohaterami finałowych prac artystycznych.
Pomysł na projekt edukacyjno-artystyczny jest mocno związany z miejscem, gdzie żyjemy i ludźmi, którzy nas otaczają. Śląsk jest pełen blokowisk. Wpadliśmy na pomysł, aby wykorzystując nasze umiejętności, różnorodne techniki artystyczne i estetyki, wybrać się w multimedialną podróż po jednym z takich bloków, poznając przy tym historie ludzi, którzy nas otaczają. Nie chcemy stworzyć „przeglądu problemów świata”, ale wielobarwną wypowiedź, która odda różnorodność otaczającej nas rzeczywistości za pomocą mediów artystycznych: filmu, komiksu, animacji , grafiki, słowa. Kiedy powstaną już poszczególne „dziełka”, stworzymy stronę internetową, która umożliwia „eksplorację” bloku i zapoznanie się z przygotowanymi przez nas pracami. Wstępnie myśleliśmy nad interaktywną ścianą bloku, gdzie użytkownik będzie mógł przenosić się do poszczególnych postaci po kliknięciu w odpowiednie okno – mówi Michał Łukowicz, nauczyciel prowadzący projekt.
W połowie października uczniowie odbyli dwudniową wycieczkę do Łodzi. Wzięli udział w warsztatach pt. „Kwiaty czy kwadraty”, prowadzonych przez Agnieszkę Wojciechowską-Sej w łódzkim Muzeum Sztuki, w ramach których zapoznali się z inspirującymi dziełami sztuki awangardowej. W ms2 (filia Muzeum Sztuki) odwiedzili arcyciekawą wystawę „Atlas Nowoczesności. Ćwiczenia", będącą kuratorskim wyborem najciekawszych zjawisk współczesnej sztuki.
Następnie uczestnicy odwiedzili łódzkie Muzeum Kinematografii, znajdujące się w dawnej rezydencji łódzkiego fabrykanta Karola Scheiblera. Oprócz niezwykłych zabytków techniki filmowej, eksponatów z ikonicznych filmów polskiego kina („Popiół i diament” Andrzeja Wajdy, „Rękopis znaleziony w Saragossie” Wojciecha Jerzego Hasa) i zachwycających scenografii najpopularniejszych polskich bajek animowanych, Uczniowie wysłuchali kilku wykładów na temat historii kinematografii i historii Łodzi. Niestety nie udało się tylko odwiedzić Łódzkiej Szkoły Filmowej z powodu obostrzeń pandemicznych.
W listopadzie odbyły warsztaty reżyserskie, przybliżające uczniom tajniki tworzenia filmów dokumentalnych. Zespół Szkół Plastycznych odwiedziło dwoje nagradzanych reżyserów młodego pokolenia: Dominika Łapka i Tomasz Jurkiewicz. Młodzi artyści w ramach warsztatów przygotowali swoje koncepcje krótkich dokumentów filmowych.
Uczniowie wzięli też udział w warsztatach komiksowych, prowadzonych przez Edytę Bystroń, uznaną autorkę, której jedna z ostatnich prac została nominowana do nagrody za najlepszy polski album komiksowy roku podczas 31. Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi w 2020 roku. Tematem zajęć był komiks jako medium artystyczne. Młodzi Artyści uczyli się jak za pomocą tej formy opowiadać angażujące historie.
Odbiorcy projektu będą mogli przeżyć wspaniałą, wielowymiarową przygodę po różnych opowieściach mieszkańców „naszego” bloku, uwrażliwić się na problemy społeczne, doświadczyć poczucia, że nie są sami we wszechświecie, a otaczający ich ludzie nie ważne kim są, mają im wiele do zaoferowania. Doświadczając świata oczami innych, za pośrednictwem różnych mediów, wzbogacimy odbiorców naszego dzieła o świadomość, że rzeczywistość nie jest czarno-biała, lecz jest wielką wielobarwną mozaiką – mówi Michał Łukowicz.
Kolejne spotkania i warsztaty miały na celu uporządkować zdobytą wiedzę uczniów i nauczyć dobrej organizacji planu pracy. Zajęcia prowadzili: Michał Łukowicz, Damian Bazan, Mateusz Trytek. Została zakupiona domena: www.slaskiblok.pl, na której zamieszczono prace uczniów. Prezentacji multimedialnej towarzyszy też wydana książka, prezentująca projekt i jego bohaterów. Uczniowie przeprowadzili w Katowicach ośrodkach kultury i bibliotekach akcję promującą działanie.
Celem tego innowacyjnego projektu było zwrócenie uwagi na tych, którzy rzadko kiedy stają się bohaterami filmów, książek czy zajmujących opowieści – pozornie zwykłych ludzi żyjących obok nas, tych, których spotykamy na co dzień w windach i na klatkach schodowych, a tak naprawdę wcale nie znamy. Projekt jest swoistym alertem uwrażliwiającym odbiorców na współczesne problemy społeczne i wykluczenia.
Poznamy historię Pana Krzysztofa, założyciela Fundacji „Transgresja”, który pomimo dysfunkcji wzroku i słuchu stara się być samodzielny, z radością odbiera świat zmysłami dotyku i smaku.
https://slaskiblok.pl/index.php/julia-wladacz-2/
W innym materiale uczennica Julia dzieli się z nami przeżyciami z początków pandemii opisując próby odnalezienia się w czasie i przestrzeni nauki zdalnej i zaburzonych relacji społecznych:
https://slaskiblok.pl/index.php/szymon-mateusz-adam-2/
Poznajemy także Małgosię, wychowaną w śląskiej rodzinie. Wbrew stereotypom i trudnościom, dzięki ciężkiej pracy i samozaparciu, udaje jej się stworzyć dobrze prosperującą firmę:
https://slaskiblok.pl/index.php/maja-2/
Z kolei Pani Krystyna, która na co dzień sprzedaje obwarzanki na katowickim rynku, ukazana jest w kontekście kontrastu między industrialnym, surowym otoczeniem, a wewnętrznym pięknem bohaterki i atmosferą, jaką wokół siebie tworzy.
https://slaskiblok.pl/index.php/julia-musial-1/
Przejmujący materiał przygotowała Marlena Kałdonek. Na pracę składają się cztery rysunki będące ilustracją epizodów z życia Pani Ludmiły, wieloletniej kierowniczki śląskiego cmentarza, uzupełnione o przejmujący kilkuminutowy wywiad, w trakcie którego Pani Ludmiła opowiada o swoich doświadczeniach. Ukazano spojrzenia na życie osoby, której codziennością jest obcowanie ze śmiercią, żałobą, rozstaniem z bliskimi.
https://slaskiblok.pl/index.php/marlena-2/
Praca zbiorowa pt. „Jeden widok - inne spojrzenia” prezentuje jeszcze kilkanaście filmów i konceptów artystycznych autorstwa dwunastu uczniów biorących udział w projekcie: Julii Władacz, Julii Musiał, Lisy Szylingi, Mai Rachtan, Szymona Pianki, Adama Skopal, Mateusza Rzepeckiego, Kamila Sowy, Aleksandry Skrzypek, Marleny Kałdonek, Jędrzeja Frączka, Igora Żmudzkiego. Uczennice i uczniowie pracowali nad własnymi multimedialnymi projektami artystycznymi, zainspirowanymi postaciami mieszkańców Katowic, na których z różnych powodów zwrócili szczególną uwagę: https://slaskiblok.pl
W projekcie wzięli udział: Jędrzej Frączek (3LP), Igor Żmudzki (3LP), Marlena Kałdonek (6OSSP), Julia Musiał (6OSSP), Szymon Pianka (6OSSP), Maja Rachtan (6OSSP), Julia Władacz (6OSSP), Mateusz Rzepecki (6OSSP), Adam Skopal (6OSSP), Aleksandra Skrzypek (6OSSP), Lisa Szylinga (6OSSP), Kamil Sowa (6OSSP).
Michał Łukowicz - nauczyciel prowadzący projekt, uczy języka polskiego i filozofii, Jest dramatopisarzem i reżyserem. Prowadzi zajęcia koła teatralnego, gdzie uczniowie mogą rozwijać swoje pasje i artystycznie eksperymentować. Aktualnie doktorant literaturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
