Aktualności

 

DARIA DORACZYŃSKA (2000) | ZABAWKA Z DREWNA Z MECHANIZMEM, 2018

Absolwentka Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie. Studentka kulturoznawstwa na Uniwersytecie Warszawskim.

 

 

ANDŻELIKA SZCZYPA (2000) | BIZON, 2018

 

 

ALICJA KŁOS (2000) | ZABAWKA Z MECHANIZMEM, 2018

Absolwentka Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych w Nałęczowie na specjalizacji zabawkarstwo. Studentka na University of Chichester na kierunku Fine Art.

 

Zbadajmy korzenie tego fascynującego kierunku. Jak pisze Zbigniew Strzyżyński, nauczyciel nałęczowskiego plastyka, artysta rzeźbiarz, malarz - początki szkolnictwa artystycznego w Nałęczowie sięgają początków XX wieku. W 1903 roku powstała Szkoła Instruktorów Koszykarskich, a w 1905 r. Szkoła Instruktorów Zabawkarskich im. Jana Blocha. Później powstał dział stolarski oraz rzeźby w drewnie, prowadzony przez rzeźbiarza Jana Żylskiego. Wysoki poziom szkolnych wyrobów potwierdzony został w 1913 r. na Drugiej Wszechrosyjskiej Wystawie Przemysłu Ludowego w Petersburgu.

W latach 1917-1939 Jan Żylski prowadził prywatną Szkołę Rzeźby w Drewnie, w której skład wchodziły działy – stolarski i zabawkarski. Szkoła w tym okresie wystawiała prace w Nowym Jorku, Londynie i na Targach Poznańskich, natomiast wyroby wysyłane były m.in.: do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Holandii, a nawet do Filipin. W czasie II wojny światowej od 1942 r. funkcjonuje Szkoła Przemysłu Drzewnego, a po wojnie po wielu staraniach i przygotowaniach powstaje w 1948 r. Prywatne Wiciowe Liceum Technik Plastycznych, upaństwowione w 1950 roku, działające do 1967 r. jako Państwowe Liceum Technik Plastycznych ze specjalnościami: meblarstwo, plecionkarstwo, zabawkarstwo z drewna i od 1954 r. zabawkarstwo z tkanin. 

Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Józefa Chełmońskiego w Nałęczowie obchodzące w tym roku 120-lecie swego istnienia, zachowując tradycje, prowadzi dwie specjalności: meblarstwo artystyczne w którego skład wchodzi meblarstwo z litego drewna i plecionkarstwo oraz projektowanie zabawek z drewna i tkanin. Jest to jedyne w Polsce liceum plastyczne ze specjalnością – projektowanie zabawek.

Zaprojektowanie oraz wykonanie prototypu zabawki w nałęczowskim liceum plastycznym odbywa się we współdziałaniu ucznia, nauczyciela plastyka, projektanta oraz nauczyciela zawodu, specjalisty w zakresie danego materiału i jego obróbki. Stosowana jest przy tym maksymalna indywidualizacja w zakresie przygotowania koncepcji projektowej zabawki. Uczeń opracowuje swój projekt poszukując piękna zabawki w logice i czystości formy, proporcjach, strukturze i kolorystyce materiału, starając się zachować funkcjonalność i oryginalności zabawki przy określonych możliwościach technologicznych jej wykonania.

Aby uczeń mógł zaprojektować i wykonać zabawkę z drewna lub z tkanin, w procesie nauczania w liceum plastycznym musi poznać szereg treści dotyczących podstawowych środków wyrazu artystycznego w danej dziedzinie sztuki. Umieć określić i odpowiednio zaplanować funkcje danego wytworu, np. dydaktyczną lub terapeutyczną, znać zagadnienia z psychologii dziecka, ergonomii, antropometrii i bezpieczeństwa zabawek w odniesieniu do funkcji, kształtu, konstrukcji i użytych materiałów. Projektowanie odbywa się na bazie posiadanej i ciągle rozszerzanej wiedzy z historii sztuki i historii rozwoju myśli projektowej. Uczeń przed realizacją zabawki wykonuje szereg szkiców koncepcyjnych. Musi swobodnie posługiwać się rysunkiem odręcznym, stosując podstawowe zasady perspektywy zbieżnej, światłocienia i waloru. Projektuje też kolorystykę zabawki. W celu sporządzenia dokumentacji wykonawczej poznaje podstawy rysunku technicznego. Uczy się przedstawiania projektu w rzutach prostokątnych, aksonometrii, rysowania przekrojów i wymiarowania, a także opisu słownego i sporządzania dokumentacji fotograficznej.

Nauka w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych trwa pięć lat. Uczniowie w klasach I-IV realizują naprzemiennie po jednym semestrze zadania z projektowania zabawek z drewna i  zabawek z tkanin. W klasie piątej, maturalnej wybierają specjalność z której realizują dyplom. Poziom trudności wykonania poszczególnych zadań zmienia się od najprostszych form do coraz bardziej skomplikowanych, o różnych funkcjach i przeznaczeniu w klasach wyższych.

Ważnym elementem w edukacji plastycznej jest umiejętność zaprezentowania swoich prac na przeglądach, wystawach, uczestnictwo w konkursach. Co roku wystawiane są najlepsze prace dyplomowe w Galerii M. E. Andriollego w Nałęczowskim Ośrodku Kultury w Nałęczowie, co dwa lata w Puławskiej Galerii Sztuki oraz w Lublinie na Makroregionalnym Przeglądzie Wyróżnionych Dyplomów. Szkoła organizuje lub bierze udział w wystawach m.in. w:  Instytucie Wzornictwa Przemysłowego, Galerii Sztuki Współczesnej, Galerii Sztuki Dzieci i Młodzieży, Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie, Ośrodku Informacji Naukowo-Technicznej we Wrocławiu, Targach Krajowych i Międzynarodowych w Poznaniu, w Lublinie, Szczecinie, Olsztynie, Krakowie, Łańcucie, Rykach, Kocku, Zamościu, Kielcach, Łodzi, Białymstoku oraz w Niemczech, USA i na Węgrzech.

Uczniowie w okresie istnienia szkoły uzyskali wiele nagród i wyróżnień w konkursach organizowanych m.in.: przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego, na Ogólnopolskim Konkursie Wzornictwa Przemysłowego Zabawka w Krakowie, VI i X Festiwalu Zabaw, Zabawek i Widowisk w Kielcach, VI Międzynarodowym Konkursie Lalek w Györ (Węgry), IX i X Ogólnopolskim Biennale Tkaniny Artystycznej Uczniów Szkół Plastycznych w Supraślu. Ostatnim znaczącym sukcesem było uzyskanie za zestawy zabawek z drewna Nagrody Głównej w danej specjalizacji przez Martynę Sawicką i wyróżnienia przez Darię Kosmalę na Ogólnopolskim Biennale Form Rzeźbiarskich Użytkowych organizowanego przez Centrum Edukacji Artystycznej w 2022 roku. Obie prace powstały pod kierunkiem Zbigniewa Strzyżyńskiego i Michała Fischera.

 

 

Wysoki poziom prac, ich oryginalność i walory artystyczne, sukcesy w konkursach i na wystawach to w dużej mierze efekt bardzo dobrej kadry pracującej w liceum plastycznym w Nałęczowie. W latach 1948-2023 nauczaniem projektowania zabawek zajmowało się wielu artystów i specjalistów m.in.: Jan Żylski, Romuald Kononowicz, Krzysztof Górniak, Mieczysław Herman, Maria Smuczak,  Lidia Szpinek, Maria Marek, Marian Świst, Piotr Kubisiak, Małgorzata Oboz, Anita Sadlej-Stelmach, Maria Borkowska, Hanna Rybiec, Michał Fischer, Daniel Lipian-Kaniuk, Waldemar Skurko, Marianna Błaszczak-Skurko, Zbigniew Strzyżyński, Mirosław Iwański, Paweł Pomorski.